ابراهیم و بت‌ها (قرآن)درگیری ابراهیم علیه‌السلام با بت‌پرستان و اقدامات ایشان بر علیه بت‌ها، از مسائلی است که در قرآن کریم به آن پرداخته شده است. ۱ - باطل بودن بتهابتها، خدایانی دروغین و باطل در دید ابراهیم علیه‌السّلام: ۱. «وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ • إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا وَتَخْلُقُونَ إِفْكًا ...؛ما ابراهيم را نيز فرستاديم، هنگامى كه به قومش گفت: خدا را پرستش كنيد و از عذاب او بپرهيزيد كه اين براى شما بهتر است اگر بدانيد. شما غير از خدا فقط بتهايى از سنگ و چوب را مى‌پرستيد و دروغى به هم مى‌بافيد؛ آنهايى را كه غير از خدا پرستش مى‌كنيد، مالك هيچ گونه روزى براى شما نيستند؛ روزى را تنها نزد خدا بطلبيد و او را پرستش كنيد و شکر او را به جا آوريد كه به سوى او بازگردانده مى‌شويد.» ۲. «وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ • أَئِفْكًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِيدُونَ؛و از پيروان او ابراهيم بود؛ آيا از روى دروغ به سراغ معبودانى غير از خدا مى‌رويد؟!» ۲ - دشمن حضرت ابراهیمبتها دشمن ابراهیم علیه‌السّلام از دیدگاه حضرت: «قَالَ أَفَرَأَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ • فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّي ...؛گفت: آيا خبر داريد اين چيزهايى را كه پيوسته پرستش مى‌كرديد، همه آنها دشمن من هستند (و من دشمن آنها)....» ۳ - عجز بت‌ها از روزی رسانیناتوانی بت‌ها در روزی رساندن به بت‌پرستان از دیدگاه ابراهیم علیه‌السّلام: «وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ ... • ... إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا ...؛ما ابراهيم را نيز فرستاديم، هنگامى كه به قومش گفت: ... آنهايى را كه غير از خدا پرستش مى‌كنيد، مالك هيچ گونه روزى براى شما نيستند....» ۴ - عدم صلاحیت بت‌ها برای پرستشتاکید ابراهیم علیه‌السّلام بر عدم صلاحیت بت‌ها برای پرستش: ۱. «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا • إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ وَلَا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا؛در اين كتاب، ابراهيم را ياد كن، كه او پيامبرى بسيار راستگو بود. هنگامى كه به پدرش گفت: اى پدر! چرا چيزى را مى‌پرستى كه نه مى‌شنود، و نه مى‌بيند، و نه هيچ نيازى را از تو برطرف مى‌سازد؟!» ۲. «وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ ... • ... إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا ...؛ما ابراهيم را نيز فرستاديم، هنگامى كه به قومش گفت: ... آنهايى را كه غير از خدا پرستش مى‌كنيد، مالك هيچ گونه روزى براى شما نيستند....» ۵ - اعلام بیزاریاز بتهااعلام بیزاری ابراهیم علیه‌السّلام از مشرکان و بت‌هایشان: «قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَءاؤا مِنكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاء أَبَدًا ...؛براى شما سرمشق نيكويى در زندگى ابراهيم و كسانى كه با او بودند وجود داشت، در آن هنگامى كه به قوم مشرك خود گفتند: ما از شما و آنچه غير از خدا مى‌پرستيد بيزاريم؛ ما نسبت به شما كافريم؛ و ميان ما و شما دشمنى و كينه آشكار شده است....» ۶ - عجز بت‌ها از سود و زیان رساندنعدم توانایی بت‌ها بر سود و زیان پرستش‌کنندگان خود از دیدگاه ابراهیم علیه‌السّلام: «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ ... • إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ وَلَا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا؛در اين كتاب، ابراهيم را ياد كن، ... هنگامى كه به پدرش گفت: اى پدر! چرا چيزى را مى‌پرستى كه نه مى‌شنود، و نه مى‌بيند، و نه هيچ نيازى را از تو برطرف مى‌سازد؟!» ۷ - اهانت به بتهابتها مورد اهانت ابراهیم علیه‌السّلام: «أُفٍّ لَّكُمْ وَلِمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ ...؛اف بر شما و بر آنچه جز خدا مى‌پرستيد!....» ۸ - استهزای بتهاحضور پنهانی ابراهیم علیه‌السّلام در بتکده و استهزای بت‌ها: «وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ • فَرَاغَ إِلَى آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ • مَا لَكُمْ لَا تَنطِقُونَ؛و از پيروان او ابراهيم بود؛ او به سراغ خدايان آنها آمد و از روى تمسخر گفت: چرا از اين غذاها نمى‌خوريد؟! اصلًا چرا سخن نمى‌گوييد؟!» ۹ - عناوین مرتبطبتشکنی ابراهیم (قرآن)، ابراهیم و بت‌پرستی (قرآن)، ابراهیم و معبودان باطل (قرآن). ۱۰ - پانویس
۱۱ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۷۳، برگرفته از مقاله «ابراهیم و بت‌ها». |